یکی از روشهای فرار مالیاتی حساب سازی یا بازی با حسابها است که در طول سالها برخی از حسابداران با استفاده از این روشهای سعی در پایین نشان دادن سود خود نموده و بعضا با توجه به شرایط موجود و نبود یک سازمان مالیاتی یک پارچه و سازمان یافته در این زمینه موفق نیز بوده اند. و در بیشتر موارد ما با شرکتهایی مواجه بودیم که سیستم دو دفتری داشته و همه اطلاعات حسابداری خود را در دفاتر اصلی ثبت نمیکردند.
همانطور که در توضیحات قبل گفته شد یکی از کارهایی که معمولا حسابداران در پایان هر ماه باید انجام دهند مقایسه اقلام ثبت شده در «حساب بانک» در دفاتر شرکت با اقلام ثبت شده در صورت حساب بانکی است که معمولا بانک ها در پایان هر ماه تحویل مشتریان خود می دهند.مانده حساب بانک در دفاتر شرکت در اکثر موارد با مانده مندرج در صورت حساب بانک تطابق ندارد.
حسابداران در پایان هر ماه ضمن مطابقت دادن مبالغ ثبت شده در دفاتر با اقلام ثبت شده در صورت حساب بانک هرگونه مغایرت موجود را تعیین و در اسرع وقت دلیل آن را مشخص کنند.این فرایند از طریق صورت مغایرات بانکی انجام می شود.
با توجه به این توضیحات اکنون روش تهیه صورت مغایرات بانکی با استفاده از یک مثال توضیح داده می شود.
مثال:شرکت رایان در ابتدای سال 1387 تاسیس شد.این شرکت دارای یک حساب جاری به شماره 2746 در بانک ملی شعبه الف است.عملیات انجام شده مرتبط با این حساب طی فروردین ماه به صورت زیر در دفتر معین حساب مذکور ثبت گردیده است:
حسابداری هالیوودی ، به روش حسابداری غیر شفافی گفته می شود که فیلم سازان هالیوود برای بودجه بندی و ثبت درآمدها و هزینه های تولیدات خود به کار می برند دراین روشها عمدتا هزینه ها به صورت متورم ثبت می شوند تا سود را کاهش دهند یا حتی آن را به زبان تبدیل کنند با این کار مبالغی که قرار است برمبنای رقم سود خالص به اشخاص دیگر پرداخت شوند کاهش می یابد . جان دی ، مک دولاند در رمان خود با نام «سقوط آزاد در قرمز به رنگ خون»(1981) از زبان شخصیت داستان درباره ی حسابداری هالیوودی چنین می گوید:
رای شروع حسابداری عملی دانستن مقداری تعاریف و اصطلاحات الزامی به نظر میرسه بخاطر همین سعی کردم تعاریف ابتدایی و اولیه رو به شکل زیر براتون ارائه بدم .
دفتر روزنامه : تمامی معاملات روزانه واحد تجاری به ترتیب تاریخ وقوع در این دفتر به شکل خاصی که بعداً خواهیم گفت ثبت میشوند .
دفتر کل : معاملا ت ثبت شده در دفتر روزنامه به صورت حداقل هفته ای یک بار به دفتر کل منتقل میشوند .
حساب : به منزله پرونده ای مفصل از تغییراتی است، که در یک دارائی خاص یا یک بدهی خاص یا سرمایه صاحب مؤسسه، طی یک دوره زمانی معمولاً یک سال رخ می دهد و ابزار اصلی ثبت و خلاصه کردن اطلاعات مالی است.
حساب به شکل T : معمولا برای خلاصه کردن هر حساب از شکل T استفاده میشود که به سمت راست آن بدهکار و به سمت چپ آن بستانکار میگویند .
عنوان حساب
بدهکار
|
بستانکار
|
بدهکار : سمت راست هر حساب را بدهکار یا کیرنده انتفاع میگویند .
بستانکار : سمت چپ هر حساب را بستانکار یا دهنده انتفاع میگویند .
دارایی : شامل منابع اقتصادی واحد تجاری هستند که انتظار میرود درآینده منافعی برای مالکان آن واحد داشته باشد.
بدهی : حقوق مالی اشخاص غیر از مالکان نسبت به دارائی های یک واحد اقتصادی را بدهی گویند.
سرمایه : حق یا ادعای مالک یا مالکین نسبت به دارائی های یک واحد اقتصادی را، سرمایه گویند.
سال مالی : در حسابداری معمولاً یک سال شمسی را بعنوان سال مالی انتخاب میکنند ولی گاهی از دوره های 3 ماهه، 6 ماهه و 9 ماهه نیز استفاده میشود که به آن دوره مالی میگویند .
معادله حسابداری : دارائی = بدهی + سرمایه
ثبت : عبارت است از نگارش حسابداری یک رویداد مالی در حساب های مربوطه یه شکلی خاص .
حسابداری بعنوان یک سیستم اطلاعاتی است که داده های ورودی آن یعنی اطلاعات و اسناد معاملات مالی است که پس از پردازش به شکل صورتهای مالی و گزارشات مختلف از سیتم خارج میشوند
چرخه حسابداری :
اطلاعات مالی در یک سیستم حسابداری و بر اساس تعریف حسابداری برای رسیدن به نتیجه نهایی یعنی گزارش دهی بایستس مراحل زیر را طی کند .
ا ) شناسایی و ثبت معاملات و رویدادهای مالی
2) نوشتن در دفتر روزنامه
3) انتقال مانده ها از دفتر روزنامه به دفتر کل
4) تهیه تراز ازمایشی
5) انجام ثبت های اصلاحی لازم
6) تهیه صورتهای مالی
7) بستن حسابها در پایان سال و مجدداً گشایش حسابها درسال بعد
باتوجه به تعاریفی که گفته شد برای بهتر فهمیدن مطالب یک مثال ساده رو با هم شروع میکنیم .
مثال ۱:
رویداد مالی زیر در شرکت الف در ابتدای سال 13۸۴ انجام شده است .
محمد و حسن درفروردین ماه سال ۱۳۸۴ تصمیم به تأسیس شرکت الف گرفتند . پس از ثبت شرکت محمد در ۱٥ فروردین یک حساب جاری در بانک ملی به نام خود و شریکش افتتاح می کند و مبلغ ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال به عنوان سرمایه شرکت به آن حساب واریز می نماید.
تجزیه و تحلیل:
با تأسیس شرکت یک واحد اقتصادی که به آقایان محمد و حسن تعلق دارد با شخصیت حسابداری مستقل از آنها ایجاد می شود و با افتتاح حساب جاری و واریز ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال به این حساب، شرکت صاحب یک قلم دارائی به نام نقد و بانک می گردد که طرف مقابل آن حساب سرمایه است.
ثبت حسابداری آن به شکل زیر در دفتر روزنامه نوشته میشود :
تاریخ شرح مبلغ بدهکار مبلغ بستانکار
۱۵/۱/۸۴ بانک ۵۰.۰۰۰.۰۰۰
سرمایه ۵۰.۰۰۰.۰۰۰
بابت سرمایه گذاری اولیه محمد و حسن
* بر طبق اصول حسابداری شخصیت حسابداری شرکت بعنوان یک شخصیت حقوقی مستقل از شخصیت سرمایه گذاران و اداره کنندگان شرکت است که در این باره بعداْ مفصل بحث خواهیم کرد .
کنید که آقای محمد در تاریخ ۱۷ فروردین تعدای میز و صندلی اداری (اثاثه) به مبلغ ۲.۰۰۰.۰۰۰ ریال جهت شرکت خریداری نماید که وجه آنرا از طریق بانک پرداخت نموده است .
تجزیه و تحلیل :
اثاثه نوعی دارایی به حساب می آید که اصطلاحاْ به آن دارایی ثابت می گویند بنابراین با توجه به تعریف دارایی چون خرید دارایی انجام پذیرفته است پس حساب اثاثه بعنوان یک دارایی افزایش یافته (بدهکار)و از آن طرف دیگر چون جهت خرید اثاثه از یک دارایی دیگر بنام بانک استفاده شده است بنابراین حساب بانک کاهش یافته است (بستانکار) .
ثبت حسابداری که بایستی در دفتر روزنامه انجام شود به شرح زیر است :
تاریخ شرح مبلغ بدهکار مبلغ بستانکار
۱۷/۱/۸۴ اثاثه ۲.۰۰۰.۰۰۰
بانک ۲.۰۰۰.۰۰۰
بابت خرید اثاثه اداری توسط محمد
* دارایی ثابت (اموال ماشین آلات و تجهیزات) دارایی هایی هستند که خرید آنها جهت استفاده در شرکت بوده یعنی برای فروش نمی باشند و دارای عمر طولانی بوده و ضمناْ استهلاک پذیر هم هستند .